Op 18 januari 2010 overleed de Canadese zangeres Kate McGarrigle, een feit dat in de Nederlandse pers slechts beperkte aandacht kreeg. Kate was ooit getrouwd met Loudon Wainwright III en de moeder van Rufus en Martha Wainwright. Als artiest vormde ze een duo met haar zus Anna. Ze maakten samen tien albums, waarvan het eerste, titelloze debuutalbum uit 1975 zeer goed werd ontvangen en als een absoluut meesterwerk is blijven gelden. Dit jaar kwam dat debuutalbum samen met de opvolger Dancer with Bruised Knees en een derde cd met niet-eerder uitgebrachte demo’s en nieuwe songs opnieuw uit als 3-disc Tell My Sister. Dancer with Bruised Knees is ook prachtig, met als hoogtepunten het titelnummer, Be My Baby, Hommage a Grungie en vooral Kitty Come Home. De bonus-cd bevat enkele nieuwe juweeltjes, zoals The Work Song, Saratoga Summer Song en Annie. Het latere werk ken ik niet, behalve French Record (met Franstalige nummers) en The McGarrigleHour (de hele familie rond het kampvuur); volgens de critici hebben de zusters nooit meer het niveau van de eerste twee albums weten te evenaren.
Aan het debuutalbum heb ik mijn hart verpand, ik vind het een wonderbaarlijk kleinood. Ik leerde de zusters kennen door het bekende hitje Complainte pour St. Cathérine, een door de accordeon en de magnifieke samenhang van de twee zussen voortgestuwd Franstalig lied. Eigenlijk een volstrekt uniek nummer, nergens anders mee te vergelijken. Het heeft altijd een speciaal plekje in mijn hart gehouden en ergens begin jaren negentig heb ik het singletje gekocht aan de Utrechtse Oudegracht, vlakbij de Lange Lauwerstraat. De cd heb ik een jaar of tien terug gekopieerd uit de Delftse discotheek, toen ik het album steeds vaker genoemd zag worden als meesterwerk.
En een meesterwerk is het, 35 minuten lang, twaalf prachtsongs, hoofdzakelijk geschreven door de zusters, met een originele instrumentatie (veel piano, orgel, accordeon, klarinet, harmonica, banjo, mandoline) en uitstekende sessiemuzikanten (zoals Steve Gadd op drums). Joe Boyd (producer van veel Engelse folkrock) produceerde het album en heeft het voor de heruitgave op Tell My Sister kristalhelder geremastered, waardoor de kwaliteiten nog beter tot zijn recht komen. Het echte wonder van het album is en blijft de betoverende meerstemmige zang van de zussen. Ik ben helemaal geen kenner van de zangkunst en de technische kanten daarvan, maar dat hier iets uitzonderlijks gebeurt is duidelijk.
Kate en Anna groeiden op in Canada, leerden piano spelen bij de nonnen op school en zongen veel samen thuis, ze zijn ook altijd in familieverband gezamenlijk blijven zingen, tot op het sterfbed van Kate. De muziek die ze maken is misschien het beste Canadese folk-rock uit American Songbook het te noemen. De sfeer heeft iets onbestemds, het is geen Engelse folk, maar ook geen Amerikaanse country. De All-Music Guide geeft een hele reeks karakteriseringen van de sfeer op het album, waar ik me (geloof het of niet) goed in kan vinden.ods
Kate and Anna McGarrigle bevat twee songs waar ik altijd (en dan bedoel ik echt altijd) tranen van in mijn ogen krijg . De eerste is Heart Like aWheel, door Anna geschreven en in 1974 bekend gemaakt door Linda Rondstadt, later door vele anderen gecovered. Een nummer van hartverscheurend liefdesverdriet, met de prachtige opening:
Some say heart is just like a wheel
When you bend it, you cant’ mend it
And my love for you is like a sinking ship
And my heart is on that ship out in mid ocean
Afgesloten met
And it’s only love, and it’s only love
That can wreck a human being and turn him inside out
Ik heb het nummer gehoord op de begrafenis van een Delftse bekende, die ook nog God only Knows van the Beach Boys (voor mij het allermooiste nummer aller tijden), een betoverend stukje Satie, Paolo Conte en Hallelujah van Jeff Buckley liet horen, dat hakte er allemachtig wel in….
Tweede tearjerker is Go Leave, solo gezongen en gespeeld door Kate, ook al groots liefdesverdriet, minimalistisch, met solozang en gitaar. Here they come, here come my tears, en je hoort de tranen op de snaren vallen. Het is mooi gecovered door de klassieke zangeres Anne-Sophie von Otter op het album For the Stars dat Elvis Costello met haar maakte.
Andere liedjes maken me altijd vrolijk, zoals Complainte pour St. Cathérine (dat trouwens gaat over de taalstrijd in Canada), de up-tempo opener Kiss and Say Goodbye (over een vluchtige liefdesontmoeting) en het slotnummer Travelling on With Jesus (bewerking van een traditionele opwekkingsspiritual).
My Town en (Talk to me of) Mendocino zijn meer bespiegelende, licht-melancholische nummers, Blues in D is een verhalende song in jazz-bluesidioom met een prachtige klarinetpartij op de achtergrond, Foolish You, Tell My Sister en Swimming Song neigen weer meer naar het vrolijke en nodigen uit tot meezingen, alsof je rond een kampvuur zit.
De enige song die ik dan nog niet genoemd heb is een van de absolute hoogtepunten, Jigsaw Puzzle of Life, vrolijke melancholie, met de poëtische prachtvondst:
We were like interlocking pieces in the Jigsaw Puzzle of Life.
Een prachtige zin in een fantastisch nummer van een wonderbaarlijk mooie plaat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten