SO HIT ME WITH MUSIC
Bob Marley and the Wailers-Live at the Lyceum (1975)
In mijn lijst met tien beste cd’s aller tijden hoort ook een live-album., dat heb ik mezelf afgesproken aan het begin van deze serie. Ik ben altijd een liefehbber van het genre geweest, vanwege de hoorbare interacie tussen muzikanten en publiek. Een goede band stijgt daardoor boven zichzelf uit, bij een goede registratie waan je je tussen het publiek.
In mijn lijst met favoriete albums komen daarom heel wat live-albums voor. Uiteraard Band of Gypsies van Hendrix, waarbij je alleen maar kunt denken: was ik daar maar bij geweest. Olympia Concert van de Bretonse folkmuzikant/harpist Alan Stivell, die ik in de jaren zeventig verschillende keren zag optreden en in 2000 in het Bretonse Paimpol. Van de vele live-albums van Zappa de verbluffende band op Roxy & Elsewehere en YCDTOSA Vol. 2, waar ik de vorige aflevering over schreef. Stop Makin’ Sense van Talking Heads, Stage van Bowie en Viva van Roxy Music, albums waarop deze groepen/artiesten meer tot leven komen dan op het studiowerk. Niet te vergeten Chante van Wende Snijders, een verpletterende voorstelling die ik ook live zag, fantastisch opgebouwd en energiek van de eerste tot en met de laatste seconde. Gold Dust van de goddelijke zangeres Sandy Denny, het laatste optreden voor haar tragsiche dood. Ook niet misselijk: de dvd Live at Sloane Castle van U2, een band in topvorm voor een grote feestende Dublinse menigte.
Toch kies ik een ander album uit voor mijn top 10 en wel het album waarmee Bob Marley definitief internationaal doorbrak: Live at the Lyceum (ook bekend als Live!) Nog iets beter dan het ook magnifieke, latere live-album Babylon by Bus (uit de tijd van Exodus, zijn allerbeste studioalbum). Ik reken Bob Marley tot de allergrootste namen uit de popmuziek, hij was zoveel meer dan alleen de beste reggaemuzikant. Een groots zanger en vooral: een groots liedjesschrijver, want slechte liedjes heeft Marley bijna niet gemaakt. Onvergetelijke des te meer, met Redemption Song als ontroerend testament. In 1975 was Marley via het Islandlabel al uit de (westerse) anonimiteit getreden met de prachtige albums Catch a Fire, Burnin’ en Natty Dread. Met die albums werd de in Jamaica al lang bekende reggaeartiest een wereldster en werd reggae een nieuwe stijl binnen de internationale popmuziek. Natty Dread was het eerste album zonder Peter Tosh en met de I-Threes, de drie achtergrondzangeressen die op Live at the Lyceum zo’n belangrijke rol spelen.
Live at the Lyceum is opgenomen in Londen op 18 juli 1975 en kwam uit in december 1975. Mij stond eigenlijk bij dat hij uiktwam tijdens mijn middelbare-schooltijd, maar dat klopt niet, eind 1975 woonde ik al in Utrecht. Tijdens mijn studententijd was het een album dat je altijd en overal hoorde, op elk feest en op elke dansavond (en daar waren er gruwelijk veel van). Live at the Lyceum laat niemand koud, iedereen krijgt er goede zin van. Je hoort het publiek waanzinnig reageren op de muziek en dat werkt bij mij tot op de dag van vandaag aanstekelijk. Luister alleen maar naar de manier waarop het publiek meteen begint te zingen bij de eerste tonen van No Woman No Cry en daarna reageert op de tekst.
Live at the Lyceum is een album van klassieke lp-lengte (ruim 36 minuten) zonder zwakke plekken, met zeven nummers die allemaal staan als een klok en sociale verontwaardiging over de armoede en ongelijkheid in Jamaica combineren met muzikale opwinding en vreugde. Trenchtown Rock is de stuwende opener, met de onvergetelijke tekstregel die het hele album eigenlijk samenvat: “One good thing about music, when it hits, you feel no pain”. Daarna komt het opstandige, maar ingetogen Burnin’ and Lootin’. Them Belly Full (but we hungry) gaat er nog overheen met “A hungry man is an angry man”. Kant 1 van de lp sluit af met het het bijna bevrijdende en met stormachtig gejuich begroete Lively up Yourself. Kant 2 beging met de fantastische uitvoering van No Woman, No Cry, grandioos gezongen , een uitvoering die de studiouitvoering naar de vergetelheid heeft verbannen. In de toen al door Clapton gecoverde Marley-song I shot the Sheriff schitteren de I-Threes en het rebelse Get Up, Stand Up is de waardige afsluiter, een van de grote protestsongs uit de muziekgeschiedenis. De zang van Marley, de dialoog met de I-Threes, de reggae-ritmesectie, het pompende orgel- en fraaie gitaarspel, de respons vanuit het publiek: het klopt, het swingt en vibreert.
Meer dan 36 jaar na verschijnen heeft dit album je van de eerste tot de laatste seconde in zijn ban, je wordt meegezogen in de elektrische sfeer van die avond in het Lyceum. 36 jaar, dat is ook de veel te jonge leeftijd waarop Bob Marley gestorven is. In Afrika is en blijft hij de grootste muzikant aller tijden, zoals ik zelf in Zuid-Afrika heb kunnen constateren. Daar hangen in de townships en in de marktkramen overal de rastavlaggen met zijn afbeelding. One good thing about music, when it hits you feel no pain. So hit me with music., brutalize me with music.
